132 PABLO MARTÍN PRIETO
Exentos temporalmente
En algunos casos la exención es general para todos los habitantes
de un lugar, pero referida a sus primeros años de residencia en el mismo,
como medida que se entiende destinada a incentivar la repoblación
ofreciendo ventajas y condiciones favorables para la instalación de nuevos
pobladores. Puesto que es una medida privilegiada, el tiempo de la
exención a los nuevos pobladores varía considerablemente: el primer año
de poblador en Usagre80; los dos primeros años en La Cuba81; los tres
primeros años en Belver82; los cuatro primeros años en las alquerías de
Beniayxó y Tahalfazar83; los cinco primeros años en Prats de Molló84; los
seis primeros años en Cabanes85; los siete primeros años en Asín, Caseda y
Marañón86; los diez primeros años en Oriemo87; los quince primeros años
en La Muela de Garrapinillos88; llegando hasta los veinte primeros años en
El Espinar.89
En relación con esta medida, también se observa en algunos textos la
exención, muy tradicional (aparece en el AT: Deut. 24, 5), al esposo durante
su primer año de matrimonio, como en León.90
El reverso de la situación de estar exento o excusado de prestar el
servicio de armas se evidencia en algunos textos, como en el fuero de Coria,
80 Ureña Smenjaud – Bonilla San Martín: Fuero de Usagre, op. cit., p. 105: “Primo iuntero nin
poblador non pectet fata un anno nec vaya en fonssado”.
81 Ledesma Rubio: Cartas de población, op. cit., p. 227: “de ista proxima festa Sanct Iohannis
Babtiste prima veniente usque ad duos annos non faziatis hostenec cavalgata” (carta de población
de La Cuba, lugar de la orden del Temple, 1241).
82 Ledesma Rubio: Cartas de población, op. cit., p. 226: “per tres annos continuos … nec
eciam hostem caualcatam” (carta de población de Belver, lugar del Temple, 1240).
83 Font Rius, José María: Cartas de población y franquicia de Cataluña. I. Textos, Madrid-
Barcelona, 1969, p. 426: “vos ab omni exercito vel cavalcata absolvimus ab hoc festo venturo
Pasche usque ad quatuor annos” (carta de población a dichas alquerías, por el obispo de
Tortosa, 1250).
84 Font Rius: Cartas de población, op. cit., p. 414: “a die qua ibi populati fuerint ad V annos sint
franchi et liberi … ab omni questia, alberga, exercitu et cavalcata et eorum redemptione”.
85 Font Rius: Cartas de población, op. cit., p. 409: “vos ab omni exercitu vel cavalcata absolvimus
ab hoc preterito festo Pasche usque ad sex annos”.
86 Muñoz Romero: Colección de fueros, op. cit., p. 475: “Vicinos de Casseda non vadant ad
fonsado usque ad VII annos” (Caseda); p. 497: “per VII annos quod non habiamus fosadera”
(Marañón); p. 505: “non vadatis in nulla honsata ad septem annos completos” (Asín).
87 Palomeque Torres: “Contribución”, op. cit., p. 308, nota 300.
88 Ledesma Rubio: Cartas de población, op. cit., p. 249: “a proximo mense januarii venturo usque
ad quindecim annos continue completos sitis liberi et inmunes ad omni exercitu et redemptione
ipsius et qualibet cavalgada” (Zaragoza da a poblar La Muela de Garrapinillos, 1259).
89 Palomeque Torres: “Contribución”, op. cit., p. 308, nota 301.
90 Muñoz Romero: Colección de fueros, op. cit., p. 96: “Et caballeiro in ipso anno quod mulier
accepit et vota fecerit, usque annum completum ad fossatum non vadat neque fossateira non
pectet”.
Revista de Historia Militar, 127 (2020), pp. 132-142. ISSN: 0482-5748