SOBRE EL RECLUTAMIENTO PARA LA GUERRA EN LOS REINOS ... 129
prestar servicio militar es ser huérfano, como se indica, por ejemplo, en el
fuero de Brihuega56.
Revista de Historia Militar, 127 (2020), pp. 129-142. ISSN: 0482-5748
La pérdida del caballo
Se excusa asimismo en muchos textos a quienes tienen el caballo enfermo
(Cuenca57, Zorita58) o en sentido más general, indispuesto, por no
tenerlo en el lugar59 o habérseles muerto recientemente60. En algunos fueros,
por economía de redacción, se cita en la misma frase (lo que hoy parece
chocante) la enfermedad de la esposa y la del caballo como causas que
igualmente dispensan de prestar el servicio de armas61.
Clérigos
Precepto comunísimo es el que excusa a los clérigos de servir con
las armas: así se ilustra en diferentes textos, como los fueros de Molina62,
de Toledo63, el de Nájera64, o el de Daroca65, por ejemplo. Por lo demás,
es asunto complejo porque sobre las previsiones generales que vedan a los
56 García López: El fuero de Brihuega, op. cit., p. 188: “Vibda et huerphano … non vayan en
fonsado ni peche fonsadera”.
57 Ureña Smenjaud, Fuero de Cuenca, op. cit., p. 674: “Miles etiam qui … equm linentiosum
habuerit, non uadat in apellitum”.
58 Ureña Smenjaud: El fuero de Zorita, op. cit., p. 302: “El cavallero que su cavallo en alcaçer
toviere, o su cavallo toviere lenençiado o matado, non vaya en apellido”.
59 Ibidem, p. 274: “qui equm suum in uilla non habuerit, nichil pectet”.
60 Maldonado: El fuero de Coria, op. cit., p. 59: “A qui morier cavallo, sea escusado por un
anno”.
61 Ureña Smenjaud – Bonilla San Martín: Fuero de Usagre, op. cit., p. 125: “Tod omme que su
mulier oviere enferma o su caballo, non vaya en fonsado nin en apellido”.
Maldonado: El fuero de Coria, op. cit., p. 113: “Totus homo qui sua mulier habuerit infirma
aud suo cavallo non vadat in fonsado”.
Asimismo, en algunos fueros portugueses: Palomeque Torres: “Contribución”, op. cit., p.
289, nota 245.
62 Sancho Izquierdo, Miguel: El fuero de Molina de Aragón, Madrid, 1916, p. 74: “Todo clerigo
que en Molina morare non uaya en apellido nin en caualgada”.
63 García-Gallo: “Los fueros de Toledo”, op. cit., p. 463: “Deo tantum militent et serviant secundum
quod decet suum ordinem, et aliam militiam non cogantur exercere”.
64 Muñoz Romero: Colección de fueros, op. cit., p. 290: “Clericus de Nagara non debent ire in
fonsado nec fonssadera pectare”.
65 Muñoz Romero: Colección de fueros, op. cit., p. 535: “Clerici Darocae et aldearum suarum
non cogantur ire in exercitum, nec in apellitum”.